De Olympische Spelen behoorden tot de centrale rituelen van het oude Griekenland. Ze werden volgens de bronnen vanaf 776 v.j. eenmaal in de vier jaar gehouden. Deelname stond oorspronkelijk slechts open voor alle vrijgeboren Griekse mannen, later zou iedereen die Grieks sprak worden toegelaten. Het waren een reeks sportwedstrijden die gehouden werden te Olympia (behorend tot het district Eli) ter ere van de Griekse oppergod Zeus. De Olympische Spelen waren zeer zeker de belangrijkste, maar niet de enige pan-Helleense spelen die in het antieke Griekenland werden georganiseerd. Zo werden er eveneens pan-Helleense spelen van importantie gehouden in Delphi, Nemea en Isthmia die atleten trokken uit de ganse Griekse wereld. Los daarvan waren er lokale festivals die gemodelleerd waren naar de vier grote pan-Helleense spelen, zoals het Panathenaia te Athene, ter ere van Athena (de beschermgodin van de stad).
Het mooie aan de pan-Helleense spelen was dat ze vrede bevorderden: voor, tijdens en na de spelen was er enige tijd vrede zodat de atleten en fans de kans kregen om veilig af te reizen. Tevens werd onderlinge vrede onder de Grieken in het algemeen bevorderd.
Aanvankelijk bestonden de spelen slechts uit één onderdeel, de zogenaamde stadion. Dat was een sprint van een kleine 200 meter die vernoemd was naar de locatie waar het evenement plaatsvond. De stadionsprint was tevens het meest prestigieuze onderdeel van de Olympische Spelen. Om maar aan te geven in welk hoog aanzien de winnaar van de stadion stond, de olympiade (periode van vier jaar tussen twee Olympische Spelen) werd vernoemd naar de winnaar van de stadion. Precies om die reden zijn de namen van bijna alle winnaars bij oudhistorici bekend. De laatste Olympische Spelen werden in het jaar 393 gehouden, waarna ze verboden werden door de Romeinse keizer Theodosius I omdat het een heidens evenement zou zijn (al denken sommige historici dat ze na 393 nog enige tijd zijn gehouden).
Herodotos, ook wel bekend als de vader van de geschiedenis, had het erover hoe fier de autoriteiten van Eli waren op hun Olympische Spelen. Volgens hen waren de Olympische Spelen de meest onpartijdige en best georganiseerde sportwedstrijden ter wereld: zelfs de Egyptenaren, het slimste volk ter wereld, zouden zoiets nooit uitgedacht hebben. Ze stuurden zelfs speciaal een delegatie naar farao om hem dit in te komen wrijven. Farao trommelde vervolgens zijn meest geleerde onderdanen bijeen en liet hen de Eleërs vragen stellen over alle spelregels. Want de Eleërs wilden wel eens horen of de Egyptenaren iets konden bedenken wat nog eerlijker was kwa opzet. De Eleërs dachten van niet. Echter, de Egyptenaren vroegen of de bewoners van Eli ook mee mochten dingen om de prijzen. Het antwoord van de Eleërs was ja. Daarop antwoordden de Egyptenaren dat de spelen toch niet helemaal onpartijdig waren, omdat het simpelweg ondenkbaar zou zijn dat de Eleërs hun medeburgers niet zouden bevoordelen. Als ze in Egypte wilden komen opscheppen hoe onpartijdig hun spelen wel niet waren, dan zouden ze alleen vreemdelingen mogen laten deelnemen en hun eigen districtgenoten moeten uitsluiten. Dat konden die gezanten uit Eli in hun zak steken!
Of de Olympische Spelen nu volledig eerlijk waren of niet, de Olympische Spelen (en vergelijkbare sportevenementen) waren van groots belang voor de Grieken. Natuurlijk vanwege het religieuze aspect, maar daarnaast bevorderden ze zowel de onderlinge vrede als de lichamelijke fitheid, hetgeen er waarschijnlijk toe bijdroeg dat zij grote veldslagen konden winnen tegen wereldmacht Perzië. Hoe dan ook, de christelijke Romeinse keizer Theodosius I maakte er een eind aan in 393 omdat het een heidens gebeuren was…
Europa is een concept dat ontstond ten tijde van de renaissance. Het refereert aan dat deel van de wereld dat zichzelf ziet als de erfopvolger van de Grieks-Romeinse beschaving (voorheen stond het bekend als het christendom). Ten tijde van het 19e eeuwse West-Europese imperialisme werd tevens de Griekse beschaving gepromoot als de hoogste beschaving die er ooit geweest was, waaruit volgde dat Europa (als erfopvolger van de oude Grieken) de schone taak had om de rest van de wereld ʽbeschavingʼ bij te brengen. In die atmosfeer kwamen Europese intellectuelen op het idee om de Olympische Spelen nieuw leven in te blazen, met als resultaat dat in 1896 de Olympische Spelen een renaissance kregen.
Inmiddels lijkt men totaal te zijn vergeten dat de Olympische Spelen een heidens evenement was, want georganiseerd ter ere van de Griekse oppergod Zeus. Tot zover we weten klagen noch de paus noch andere religieuze leiders over het heidense karakter van de spelen. Daarnaast staan de spelen niet meer uitsluitend open voor vrijgeboren Griekse mannen of mensen die Grieks spreken. Bovendien heeft het district Eli niet meer het monopolie op het thuisvoordeel, maar roteert het tegenwoordig.
Alhoewel, de moderne Olympische Spelen begonnen ook als onderling feestje van de pan-Europese bourgeoisie, maar is in de loop der decennia steeds meer gedemocratiseerd, wat niet wegneemt dat er nog altijd vele sporten op de spelen te bewonderen zijn met een elitaire connotatie, waarbij de pan-Europese bourgeoisie de medailles dus in principe onder elkaar verdeelt. Doch wat van groter belang is is dat mensen van over de hele wereld van mooie sport kunnen genieten en geïntroduceerd worden tot sporten die hen onbekend zijn. Evenzo is de olympische gedachte van vrede en sportiviteit mooi, prachtig verbeeld door Simone Biles en Jordan Chiles door publiekelijk te buigen voor hun gouden concurrente Rebecca Andrade.
DJEHUTI-ANKH-KHERU