In 1974 werden Afrikaanse egyptologen voor het eerst uitgenodigd op een bijeenkomst van geleerden om hun visie wereldkundig te maken. Hun kijk op de etniciteit van de oude Egyptenaren stond haaks op die van de mainstream egyptologie. Echter, de grootste Westerse en Arabische egyptologen bleken geen weerwoord te hebben op de argumenten die naar voren werden gebracht: dr. Cheikh Anta Diop domineerde het Caïro symposium. Uit wraak wordt zijn werk tot op de dag van vandaag of genegeerd of op oneigenlijke grond met de grond gelijkgemaakt. Zo schreef Jason Thompson een monumentale driedelige geschiedenis van de egyptologie. Het werk van egyptologen van over de hele wereld wordt erin bediscussieerd, inclusief de Arabische wereld. Maar over de Zwarte geleerden die Egypte hebben bestudeerd rept hij letterlijk geen woord.
Naar aanleiding van hoe de mainstream egyptologie met Zwarte geleerden omgaat gingen er stemmen op dat Zwarte geleerden hun eigen conferenties moesten gaan organiseren waarin ze het oude Egypte bediscussiëren. Te meer omdat de mainstream eurocentrische wetenschap een dode wetenschap was. Het ontkende de Afrikaanse oorsprong van de Egyptische beschaving en werd daardoor gedwongen in cirkels te redeneren, om zodoende de leugen in stand te houden. Het gevolg was dat de eurocentrische egyptologie weinig nieuws meer te melden had en dus getypeerd kon worden als een dode wetenschap. Een afrikaansgecentreerde benadering was daarom noodzakelijk, om de egyptologie nieuw leven in te blazen, al was het maar omdat men vanuit een andere invalshoek andere dingen zou gaan zien, waardoor de wetenschap verder geholpen kon worden. Daarom werd gemeend dat nu eens de beste afrikaansgecentreerde wetenschappers en geleerden bijeen moesten komen om hun kennis en ideeën uit te wisselen.
De Bennu studiegroep te Atlanta o.l.v. dr. Charles Finch en Larry Williams besloot in 1983 gehoor te geven aan betreffende stemmen en de taak op zich te nemen om de Nile Valley Conference te organiseren, welke van 26-30 september 1984 gehouden werd op Morehouse College te Atlanta. Co-sponsoren waren dr. Mwalimu Imara, dr. Ivan Van Sertima en dr. Lawrence E. Carter, met de instituten waaraan zij verbonden waren.
Doch het organiseren van een dergelijke conferentie bleek uit onverwachte hoek veel kwaad bloed te zetten. Want al snel ontstonden er twee kampen. De organisatoren wilden van dr. Cheikh Anta Diop het middelpunt van de conferentie maken. Want hij was het immers die in 1974 de beste eurocentrische egyptologen ter wereld met hun mond vol tanden liet staan. Anderen vonden echter dat dr. Yosef A.A. ben-Jochannan het middelpunt zou moeten zijn, want hij was het die het meest gedaan had om bekendheid te verschaffen aan de geschiedenis van het oude Egypte onder Zwarte Amerikanen. Bovendien was hij degene die als eerste opriep om een conferentie te organiseren om afrikaansgecentreerde geleerden bijeen te brengen om hun kennis over het oude Egypte te delen. Wat ook meespeelde is dat dr. Diop met een witte vrouw was getrouwd, hetgeen door bepaalde elementen in de Zwarte Amerikaanse gemeenschap gezien werd als hoogverraad, Diop´s onvergelijkbaar grote bijdrage aan het terugvorderen van de klassieke geschiedenis van Afrika ten spijt. Echter, toen het duidelijk werd dat toch dr. Diop het middelpunt zou worden, trachtte de dr. Ben factie de conferentie te doen ontsporen, hetgeen tot een onsmakelijke situatie leidde die nog jaren door zou etteren binnen de afrikaansgecentreerde intelligentsia.
Een ander punt van discussie was de plaats van witte geleerden. De organisatoren hadden ook progressieve witte geleerden uitgenodigd zoals Martin Bernal en Bruce Williams, vanuit het idee dat eenieder die relevant werk had geleverd en bereid was het te bespreken met Zwarte mensen, met open armen ontvangen diende te worden. Terwijl anderen weer van mening waren dat het schrijven van de geschiedenis van Afrika slechts voorbehouden is aan Zwarte geleerden. Maar organisator dr. Charles Finch hield voet bij stuk en bracht de grootste geesten, ongeacht etnische afkomst, bijeen. De venijnige weerstand hiertegen uit bepaalde hoek ten spijt.
Uiteindelijk werd dr. Diop wel als een held onthaald in Zwart Amerika. Het was vanwege de politieke situatie in zijn geboorteland Senegal moeilijk om hem in de VS te krijgen. Want de Franse en Senegalese geheime diensten loerden hem omdat hij gezien werd al een gevaar voor de status quo. Zo werden er telefoongesprekken en zelfs een vliegtuigvlucht gesaboteerd. Tot op het laatste moment was het heel spannend, maar middels een list is het toch gelukt om de man veilig en wel naar de VS te halen. Dr. Diop gaf in de VS tien lezingen en deelde belangrijke informatie die nieuw was voor de (Zwarte) intelligentsia in de VS. Het was tevens de eerste maal dat dr. Diop in de VS was, maar hij zou nadien nog meerdere malen uitgenodigd worden om lezingen te geven.
De Nile Valley Conference heeft als erfenis opgeleverd een niet eerder vertoonde publieke interesse voor de beschavingen van de Nijlvallei en hun impact op de wereldbeschaving vanuit een afrikaansgecentreerd perspectief. Hetgeen er weer toe bijdroeg dat een reeks scholen en universiteiten hun curricula gingen aanpassen. Al wekte deze ontluikende revolutie in het (hoger) onderwijs ook een heftige tegenreactie op. Toen helder was geworden dat mensen in het onderwijs bereid waren te luisteren naar afrikaansgecentreerde geleerden, sloegen rechtse instituties de handen ineen om een ongekend heftige tegenreactie te financieren. Feit blijft desalniettemin dat er heden meer mensen dan ooit zijn die weet hebben van een andere kijk op de geschiedenis.
DJEHUTI-ANKH-KHERU