Ten westen van Suriname ligt buurland Guyana. Op landkaarten is duidelijk waar te nemen dat betreffende staat een stuk omvangrijker is dan Suriname. Maar als we de president van Venezuela mogen geloven dan gaat daar binnenkort verandering in komen. Als het aan hem ligt dan is Suriname binnenkort namelijk een heel stuk groter dan haar westelijke buurland.
Suriname leeft reeds enige tijd in onmin met Guyana aangaande de vraag waar de grens tussen beide landen ligt. Zo verjaagde het Surinaamse leger in 1999 het Canadese bedrijf CGX van een boorplatform gelegen in Liza-put. Liza-put is uitermate belangrijk aangezien er in Liza-put zoveel als twee miljard vaten olie te winnen zijn. Er volgde een rechtszaak en Guyana trok aan het langste eind. Beide landen waren miljoenen kwijt aan juridische kosten. Voor Suriname bleek dit dus weggegooid geld maar voor Guyana een uitstekende investering.
Of toch niet? Is er hier wellicht sprake van twee honden vechten om een been en de derde gaat er mee heen? Want eensgelijk Suriname heeft Guyana een grote westerbuur die aast op haar grondgebied. En niet zo´n klein beetje ook. Venezuela heeft haar zinnen namelijk gezet op niets minder dan Essequibo, oftewel, alle land behorend tot Guyana ten westen van de rivier de Essequibo. Dat houdt in liefst tweederde van het oppervlak van Guyana. Dus mocht Venezuela in deze prevaleren, dan wordt de staat Guyana gemarginaliseerd.
De fȇte tussen Venezuela speelt overigens al sinds de 19e eeuw. In 1897 brachten Venezuela en Groot-Brittannië (de toenmalige kolonisator van Guyana) de zaak Essequibo voor een internationale arbitragecommissie in Parijs. Deze commissie oordeelde dat Essequibo toebehoorde aan Groot-Brittannië. Decennialang werd de beslissing van de commissie gerespecteerd door Venezuela. Doch in 1948 meende men in Caracas onregelmatigheden te hebben ontdekt in de uitspraak, aldus meende Venezuela dat de uitspraak geen waarde had. In 1963 bracht Venezuela haar claim op Essequibo zelfs naar de VN. Echter, tot op de dag van vandaag is de kwestie niet opgelost.
Essequibo was lange tijd een soort van bevroren conflict. Dat veranderde echter nadat er gigantische hoeveelheden olie werden gevonden voor de kust van de Guyana´s. De US Geological Survey verwoordde het als volgt: “Het Guyana Suriname Basin [is] 2e in de wereld voor prospectiviteit onder ’s werelds onontgonnen bekkens en 12e voor olie onder alle bekkens van de wereld – verkend en onontgonnen.” Het bekken, dat zich uitstrekt van het oosten van Venezuela tot de kusten van het noorden van Brazilië, is een van de hoofdprijzen in de wereld voor zowel energiebedrijven als overheden. Oftewel, er wordt uitgegaan voor aan 15 miljard nog niet ontdekte vaten olie en meer dan 10 biljoen kubieke meter aan gasreserves. Geen wonder dat de landen in de regio zo lopen te rollebollen om de rechten op te eisen, al dan niet met juridische hocus pocus.
Het conflict om Essequibo is natuurlijk ook een buitengewoon stevige stok voor het Anglo-Amerikaanse imperium om Venezuela te slaan. Vanaf het prille begin tracht het imperium het vuur van de Boliviaanse revolutie te doven. In principe lijdt het volk van Venezuela reeds jaren onder de zware economische sancties van het Anglo-Amerikaanse imperium, doch ironisch genoeg kan nu dankzij de controverse rond Essequibo Venezuela door het imperium nu beticht worden van imperialistische ambities.
De speculantenoligarchie heeft zich in ieder geval in woord en daad aan de zijde van Guyana geschaard. Guyana heeft zelfs publiekelijk toegegeven dat Exxon Mobile voor haar de juridische kosten heeft betaald voor een zaak bij het Internationaal Gerechtshof in Den Haag (welk gerechtshof Venezuela in deze overigens niet bevoegd acht). Wat is het geval? Momenteel is Exxon Mobil geïnteresseerd in het uitbreiden van haar faciliteiten over een gebied van meer dan 26.000 vierkante kilometer, dat niet alleen het betwiste gebied in Essequibo doorkruist, maar ook het onbetwiste nationale grondgebied van Venezuela schendt. Om maar aan te geven dat er van alle kanten geaasd wordt op de olie en gas aan de noordkust van Zuid-Amerika.
Nu zou het volk van Venezuela middels een referendum adhesie gegeven hebben voor de annexatie van Essequibo. In deze context heeft het instituut dat wel de hoogste vorm van democratie genoemd wordt wel een heel ondemocratische blinde vlek. Het zou naar West-Europa vertaald betekenen dat Duitsland een referendum zou kunnen houden met de vraag of het Duitse leger Groningen zou moeten innemen om zich te verzekeren van de daar aanwezige gasvoorraden. Lastig dus. Los daarvan, of Venezuela Essequibo echt durft binnen te vallen is maar de vraag aangezien het dan een oorlog riskeert met regionale mogendheid Brazilië en wereldmacht de VS. Wellicht is het geblaf meer bedoeld voor binnenlandse consumptie met het oog op aankomende verkiezingen.
Desalniettemin, bij wie hoort Essequibo eigenlijk, of beter gedefinieerd, bij wie zou Essequibo moeten horen? Volgens de Guyanese autoriteiten bij Guyana. Volgens het Venezualese volk en de president van het land bij Venezuela. De belangrijkste vraag is, wat vinden de inwoners van Essequibo zelf? Het is natuurlijk wel apart dat het volk van Venezuela zo maar meent te kunnen bepalen dat Essequibo bij Venezuela hoort. Wellicht is het een idee om naar de stem van de mensen woonachtig in Essequibo te luisteren. Houdt aldaar een referendum en laat hen beslissen bij welk land ze willen horen. Want uiteindelijk willen zowel het socialistische Venezuela als de neoliberale Anglo-Amerikaanse speculantenoligarchie Essequibo exploiteren ten koste van het volk van Essequibo.
DJEHUTI-ANKH-KHERU