Dr. Chancellor Williams leefde van 22 december 1893 tot 7 december 1992. Hij werd geboren in Bennetsville, South Carolina als de jongste in een gezin van zeven kinderen. Opgroeiende in het gesegregeerde zuiden hield de achterstelling van Zwarte Amerikanen hem van jongs af aan al bezig. Aangezien zijn vader nog een slaafgemaakte was geweest was de slavernij voor hem erg dichtbij. Of zoals hij zelf zei: “Ik wilde weten hoe je die grote verschillen kan verklaren. Hoe komt het dat wij in zulke slechte omstandigheden verkeerden in vergelijking met de witte mensen? En toen ze ‘slavernij’ als verklaring gaven, wilde ik weten waar we vandaan kwamen.” Die interesse werd op de lagere school verder aangewakkerd door een onderwijzer die hem stimuleerde om het door de NAACP uitgegeven tijdschrift the Crisis maar ook The Norfolk Journal Guide zowel te lezen als te verkopen. Dit waren publicaties die indertijd de bewustwording onder de Zwarte bevolking bevorderden. Toen zijn interesse eenmaal gewekt was begon Williams alles te lezen wat hij te pakken kon krijgen over de geschiedenis van Afrika, om zodoende antwoorden te krijgen op de vragen die hem bezighielden.
Zoals zovele Zwarte gezinnen indertijd verhuisde het gezin Williams naar het noorden. In hun geval Washington DC. Aldaar behaalde Chancellor zijn middelbareschooldiploma. Aangezien hij uit een arm gezin kwam was het voor hem niet mogelijk om meteen na de middelbare school te gaan studeren. Maar op latere leeftijd zou hij alsnog naar de universiteit gaan en een indrukwekkende academische carrière opbouwen. Zo behaalde hij bullen in onderwijs (1930) en geschiedenis (1935) aan de prestigieuze Zwarte universiteit Howard (alwaar hij in contact kwam met zijn mentor, de illustere dr. Leo Hansberry) en promoveerde in 1949 in de sociologie aan American University. Hij zou ook gaan studeren en doceren aan Oxford University en the University of London. Dit allemaal met als groter doel om alles over Afrika te weten te komen en de vragen te kunnen beantwoorden hoe en waarom de Zwarte mens van zijn voetstuk heeft kunnen worden gestoten. Na terugkeer in de VS ging hij naar de universiteiten van Iowah en Chicago. Doch eveneens naar University College in Ghana om veldonderzoek te doen naar Afrikaanse geschiedenis.
Let wel, Williams ondervond gigantisch veel weerstand omdat hij überhaupt de geschiedenis van Afrika wilde bestuderen. Van zowel witte als Zwarte collega´s en instituties. Want volgens hen bestond er niet zoiets als Afrikaanse geschiedenis en was hij een fantast die de geschiedenis van Afrika romantiseerde. Alle tegenwerking ten spijt zette Williams zijn levensmissie voort. Zo publiceerde hij in 1961 The Rebirth of African Civilization, waarin hij zijn ideeën uit de doeken doet over de toekomst van Afrika, waarin hij strategieën en tactieken aanbeveelt om Afrika op te bouwen. Dit is een belangrijk, maar minder bekend boek van Chancellor Williams.
Maar het boek waar Williams wel bekendheid mee verworven heeft is natuurlijk het monumentale The Destruction of Black Civilization. In betreffend boek belicht hij niet alleen de glorie van het prékoloniale Afrika, maar hij tracht ook een verklaring te geven hoe het bloeiende Afrika van haar voetstuk heeft kunnen vallen. Althans, daar handelt het eerste gedeelte van het boek over. In het tweede gedeelte (die niet iedereen gelezen heeft) presenteert hij een plan om Afrika weer mee te trekken in de vaart der volkeren. Het boek is de culminatie van zestien jaar aan grondige studie, waarbij hij 26 Afrikaanse landen bezocht en meer dan honderd taalgroepen onder de loep heeft genomen. The Destruction of Black Civilization kwam in 1971 uit. De bedoeling was dat er twee delen zouden komen, maar dat zou nog zeker vijf jaar duren om af te ronden. Doch hij wist niet of het hem gegund was die twee delen af te krijgen, gezien zijn kwakkelende gezondheid. Te meer omdat er indertijd grote behoefte was onder jonge Zwarte Amerikanen (Black Power generatie) om kennis te vergaren van hun prékoloniale geschiedenis. Vandaar slechts één deel. Wel kwam er in 1974 een uitgebreidere versie uit, opgedragen aan de jeugd van de jaren ´60 voor het starten van een tweede grootse emancipatie. Hoe dan ook, het boek sloeg in als een bom en kreeg als bijnaam the Black man´s bible.
Wel is het zo dat latere Afrikaansgecentreerde geleerden—die beschikking hadden over voortscheidend onderzoek—bepaalde theorieën van Williams hebben gecorrigeerd. Zo sprak Williams in Destruction of Black Civilization over de dominantie van een mulatto element in het noorden van Egypte. Tegenwoordig weten we dat daar geen sprake van was. Althans, de vermenging van volkeren waaraan Williams refereert vond plaats op een veel later tijdstip dan hij beweerde in zijn boek. Desondanks ondermijnt het de tijdloosheid van zijn document niet.
Eurocentrische geleerden gruwen van het boek van Williams. Net zoals Williams altijd gruwde van hetgeen eurocentrische geleerden over Afrika schreven: hij heeft de conclusies die zij trokken nimmer geaccepteerd. Om die reden vond Williams dat Zwarte mensen zelf de verantwoordelijkheid moesten nemen om hun eigen geschiedenis op papier te zetten. Of zoals hij het zelf verwoordde: “Afrikanen en personen van Afrikaanse afkomst moeten de primaire verantwoordelijkheid en het leiderschap op zich nemen in historisch onderzoek. Als we praktisch al het belangrijke historische onderzoek en schrijven over de Zwarte mens aan de witte man willen blijven overlaten, dan moeten we bereid zijn om zonder klagen het standpunt van de witte man te accepteren.”
DJEHUTI-ANKH-KHERU