Gabon is een Centraal-Afrikaans land dat half zo groot is als Frankrijk, doch telt slechts 2,2 miljoen inwoners. Gabon is rijk aan olie en mangaan. Met name olie is van belang, want het levert de meerderheid van Gabon´s exportinkomsten op. Vanwege de olieopbrengsten wordt Gabon tot de meer welvarendere landen van Afrika gerekend. Tevens geniet het dunbevolkte Gabon bekendheid om haar relatief ongerepte natuurschoon. Wat dat de natuur betreft is Gabon echt het Afrika zoals het sinds mensenheugenis wordt geportretteerd door Westerse media: als één oneindig groot oerwoud.
Onlangs werden er verkiezingen gehouden in Gabon. Op 30 augustus jongstleden werd bekend dat de zittende president Ali Bongo Ondimba overweldigend, met maar liefst 64% van de stemmen, had gezegevierd. Echter, vrijwel onmiddellijk nadat de kiescommissie de overwinning van Bongo wereldkundig had gemaakt nam het leger de macht over en verklaarde de uitkomst van de verkiezingen nietig omdat er gefraudeerd zou zijn. Tevens kwam er een opsomming van het wanbeleid van Ali Bongo.
Deze coup maakte een einde aan een heerschappij van 55 jaar. Ali Bongo kwam nl. in 2009 aan de macht. Dat was na het overlijden van zijn vader Omar Bongo. Deze man was maar liefst 42 jaar president geweest van Gabon, naar volle tevredenheid van Frankrijk. Bongo junior was zelf reeds decennia onderdeel van het regime van Bongo senior: hij bekleedde zo vroeg als 1983 hoge functies binnen de partij (Parti Démocratique Gabonais) en werd in 1999 gepromoveerd tot minister van Defensie (nadat hij reeds van 1989 tot 1991 minister van Buitenlandse Zaken en Samenwerking was geweest).
De regeerperiode van de familie Bongo ging wat betreft de bevolking van Gabon niet over rozen. Met tegenstanders van het regime gebeurde van alles wat het daglicht niet kan verdragen. Zoals het zo maar verdwijnen van mensen, martelingen, executies, etc., allemaal georkestreerd door de geheime diensten van Gabon en het Franse SDECE (Service de Documentation Extérieure et de Contre-Espionnage). Dieptepunt zijn de gebeurtenissen in 1990, toen burgers demonstreerden voor waarachtige democratie in het land, maar als reactie massaal werden afgeslacht in Port Gentill door het Franse vreemdelingenlegioen en de presidentiële garde van Gabon.
Merkwaardig genoeg hebben zelfs organisaties als Amnesty International en Human Rights Watch verzuimd hun nek uit te steken. Ondanks dat er vele brieven over Port Gentill naar deze instituties zijn gestuurd. Maar eveneens de WHO sprak zich niet uit tegen de grote multinationals in de olie-en mijnbouwindustrie. Niettegenstaande dat tot de grootste bedreigers van de volksgezondheid in Gabon milieuvervuiling en ongereguleerde mijnbouw behoren, maar niemand maakt zich er druk om. Blijkbaar heeft het grote kapitaal alle relevante instituties in hun zak als Gabon ter sprake komt.
Ondanks het feit (of beter gezegd, dankzij het feit) dat Omar Bongo op grote schaal de mensenrechten schond om de belangen van het internationale kapitalisme te dienen, bleef Bongo een gerespecteerd staatsman die in de Westerse wereld met alle égards ontvangen werd. Want Omar Bongo diende de Westerse belangen zowel direct als indirect naar behoren. Bijvoorbeeld door andere Westerse marionetten in Afrika met raad en daad bij te staan als ze onder druk stonden.
De familie Bongo is er in de 55 jaar dat ze over Gabon hebben geregeerd in ieder geval niet op achteruit gegaan. Alleen al in Frankrijk zou de familie 183 auto´s, 39 luxe optrekjes en 66 bankrekeningen hebben. In Libreville bezit de familie zoveel panden dat gesproken wordt over het Bongo-systeem. Vanuit die insteek bekeken kon het eigenlijk geen verrassing zijn dat er kort na de coup in het presidentieel paleis voor tientallen miljoenen aan contant geld werd gevonden. Terwijl de presidentiële familie bijna letterlijk in het geld zwom was in 2022 21,5% van de beroepsbevolking werkloos en leeft een derde van de mensen in armoede.
Opvallend was dat na de coup het electoraat van Ali Bongo niet massaal de straat op ging om hun stem te laten horen. Het straatbeeld werd juist gedomineerd door blije mensen wapperend met Russische vlaggen die de coup steunden. Hetgeen sterk suggereert dat Ali Bongo beslist niet ruim 64% van de stemmen had behaald en dat hij zijn vermeende overwinning inderdaad te danken heeft aan grootschalige fraude.
Inmiddels is generaal Brice Oligui Nguema benoemd tot interim-president. Hij is een neef van Ali Bongo en chef van de republikeinse garde, de machtigste veiligheidseenheid van Gabon en verantwoordelijk voor de bescherming van de president. Nguema is ook beslist geen nieuw gezicht, aangezien hij al dienstdeed onder het regime van Bongo senior. Nguema was dus een machtige man binnen de Bongo-clan en zal daarom ongetwijfeld zelf ook het één en ander op zijn geweten hebben wat niet is om over naar huis te schrijven. Daarnaast is Nguema een bemiddeld man die volgens OCCRP (Organized Crime and Corruption Reporting Project) met contant geld onroerend zaak aangeschaft heeft in de VS met een totale waarde van $1 miljoen. Toen hem gevraagd werd om deze gang van zaken toe te lichten antwoordde hij dat het ging om een privéaangelegenheid.
De vraag is daarom of de paleisrevolutie van Nguema daadwerkelijk de bevrijding is waar het volk van Gabon naar smacht. Er zijn aanwijzingen dat de recente reeks coups in Afrika niet organisch zijn, maar in werkelijkheid een CIA-operatie is om Frankrijk uit Afrika te verjagen ten faveure van de VS. Maar de tijd zal leren in hoeverre Nguema oude wijn in nieuwe zakken is.
DJEHUTI-ANKH-KHERU