In de maatschappelijk onrust gerelateerd aan het vermeende blackwashing van de geschiedenis speelde de Egyptische egyptoloog Zahi Hawass zoals van ouds een hoofdrol. Een aantal jaren geleden leek het er even op dat zijn carrière passé was, maar de man heeft een spectaculaire come back gemaakt. Aldus zagen we Zahi Hawass het voortouw nemen in de strijd van de bewoners van the Arab Republic of Egypt tegen vermeend blackwashing door de Amerikaanse streamingsdienst Netflix. In Egypte was men woedend omdat in een Netflixserie werd aangegeven dat het niet ondenkbaar is dat Cleopatra VII een vrouw van kleur was. Het ging zelfs zover dat Netflix voor de rechter werd gesleept. In het verlengde hiervan kreeg ook het RMO Leiden de nodige drek over zich heen vanwege de tentoonstelling Kemet, die afrocentrisch zou zijn (hetgeen overigens helemaal niet waar is). Zahi Hawass is zelfs speciaal op tour gegaan in de VS om het grote publiek in te wrijven dat het Egypte van de farao´s niets van doen had met Zwart Afrika.
Maar wie is die Zahi Hawass eigenlijk? Hij kwam op 28 mei 1947 ter wereld in Abeyeda, een klein dorpje in de Delta. Opmerkelijk genoeg ging hij in eerste instantie niet egyptologie maar Griekse en Romeinse geschiedenis studeren aan de Universiteit van Alexandrië. In 1967 behaalde hij zijn bul. Vervolgens ging hij werken voor de EAO (Egyptian Antiquities Organization) als junior inspector. Werkende voor de EAO zou zijn liefde voor egyptologie en archeologie gewekt zijn. Omdat hij geen egyptologie of archeologie had gestudeerd zat het er aanvankelijk totaal niet in dat hij carrière kon maken binnen het EAO, bovenal was hij niet gepromoveerd (de cijfers van Zahi Hawass waren veel te laag om toegelaten te worden tot een doctoraatsopleiding).
Maar alles veranderde nadat Hawass bevriend raakte met de Amerikaanse student Mark Lehner. Lehner en zijn familie waren lid van de sekte ARE (Association of Research Enlightment), opgericht door Edgar Cayce (1877-1945). De ARE had als doel de legendarische Hall of Records te vinden, die bewoners van Atlantis in 10.500 v.j. onder de Sfinx zouden hebben geplaatst volgens Edgar Cayce. Om geloofwaardigheid aan dit doel te verschaffen liet de ARE speciaal jongeren opleiden tot egyptoloog om ARE´s ideeën te verdedigen. De eerste was Mark Lehner. Hij werd naar the American University Caïro (AUC) gestuurd. In Egypte leerde hij junior inspector Hawass kennen. Aangezien de ARE toestemming nodig had van de EAO om bij de Sfinx te graven en boren besloot de leiding van ARE Hawass een studiebeurs toe te kennen om egyptologie en archeologie te studeren, zodat hij carrière kon gaan maken bij de EAO en hij door de ARE uiteindelijk gebruikt kon worden als paard van Troje binnen de EAO. Zodoende mocht Hawass gaan studeren aan de University of Pennsylvania. In 1987 promoveerde Hawass in de egyptologie en werd bij terugkomst in Egypte onmiddellijk gepromoveerd tot algemeen directeur van de antiquiteiten te Giza.
Sindsdien is Hawass door de Westerse media ontdekt en groeide hij uit tot de moderne Indiana Jones. Zijn hoofd was te pas en te onpas te zien in talloze documentaires gerelateerd aan het oude Egypte. Tevens bleef hij (mede dankzij onethische machtsspelletjes) promotie maken binnen de EAO, en werd uiteindelijk door president Moebarak benoemd tot minister.
Intussen hadden zowel Hawass als zijn vriend Lehner de mensen die hun studie hadden gefinancierd laten barsten en gekozen voor hun eigen carrières. Hawass ging onafhankelijke geleerden met een alternatieve kijk op de geschiedenis te vuur en te zwaard bestrijden. Dat gold bijvoorbeeld voor mensen als Robert Bauval, Graham Hancock en John Anthony West. Maar net zo goed voor Afrikaansgecentreerde geleerden. Daarbij is Hawass wars van wetenschappelijk bewijs. Zo deed hij eens een DNA-test op de mummie van farao Ramses III, de uitkomst was dat Ramses III gen E1B1a droeg (kenmerkend voor zgn. Zwart Afrika). Toch bleef hij met droge ogen volhouden dat de oude Egyptenaren niet verwant waren aan Zwarte Afrikanen.
Evenzo Egyptische egyptologen en archeologen klaagden steen en been, omdat de Egyptenaar Hawass hun carrièrekansen frustreerde. Honderden Egyptenaren studeerden jaarlijks af in de egyptologie en archeologie, maar kregen van Hawass niet de kans om onderzoek te doen. Hawass gunde dat privilege vooral aan Amerikanen, omdat zij het meeste betaalden. Met als gevolg honderden werkloze Egyptische oudheidkundigen. De alomvertegenwoordigheid van Hawass in de media verhult dus dat juist door hem de egyptologie door Westerlingen gedomineerd blijft worden.
Doch alle egyptologen moesten oppassen voor Hawass. Zo dacht het grote publiek dat Hawass de ene spectaculaire ontdekking na de andere deed. De werkelijkheid was weerbarstiger. Iedere egyptoloog die wat ontdekte moest dat verplicht melden bij Hawass. Vervolgens nam Hawass de operatie over, en speelde voor draaiende tv-camera´s alsof hij de ontdekking had gedaan. Egyptologen die verzuimden hun ontdekkingen te melden konden erop rekenen dat Hawass hun vergunning om te graven introk. Honderden verbitterde egyptologen kunnen daarover meepraten.
Eveneens rezen er vragen over waar alle miljoenen bleven die UNESCO schonk om de monumenten te onderhouden, omdat vele monumenten er beroerd bij staan, hetgeen suggereerde dat Hawass en zijn baas Farouk Hosni (minister van cultuur) al die fondsen verduisterden. Echter, het bovenstaande is slechts een synopsis, er valt nog veel meer op Hawass op-en aan te merken. Hawass wordt aan het publiek gepresenteerd als top-egyptoloog. In werkelijkheid is Hawass verre van een top-egyptoloog, maar een matige egyptoloog die top wordt verkocht.
DJEHUTI-ANKH-KHERU