Decennialang heeft Frankrijk een ijzeren greep gehad op haar (voormalige) koloniën in Afrika. De onafhankelijkheid van met name francofone Afrika is eigenlijk altijd een wassen neus geweest. Menig Afrikaans leider die uit de door Parijs gedicteerde pas begon te lopen is dan ook door Franse machinaties uit zijn functie ontheven of zelfs tussen zes planken geëindigd. Slechts het Guinee van Ahmed Sékou Touré is erin geslaagd een eigen pad te bewandelen. Wetende hoe Frankrijk francofone Afrika op de voor-en achtergrond immer gemanipuleerd heeft is het opmerkelijk om te aanschouwen hoe in het afgelopen jaar zowel Mali als Burkina Faso het Franse leger de deur hebben durven wijzen.
Middels proxies bestaande uit islamisten wist een coalitie van Westerse mogendheden in 2011 Moammar Khadafi omver te werpen. In de nasleep van die oorlog in Libië gingen islamisten eveneens huishouden in de Sahel. Met name Mali kreeg het flink van ze te verduren. Frankrijk schoot te hulp en stuurde soldaten om die islamisten mores te leren. Maar na verloop van tijd kwamen er steeds meer klachten van de plaatselijke bevolking dat de aanwezigheid van het Franse leger weinig zoden aan de dijk zette in de strijd tegen de islamisten. Sterker nog, de geluiden werden steeds luider dat Frankrijk in werkelijkheid die islamistische terroristen heimelijk ondersteunde ter destabilisering van een reeks Afrikaanse landen.
Aanvankelijk was het vooral Mali dat te lijden had onder islamistisch geweld, maar het probleem is ondertussen verspreid naar diverse buurlanden. Zo zijn er alleen al in Burkina Faso de laatste zeven jaar door islamisten duizenden mensen vermoord en hebben er twee miljoen op de vlucht moeten slaan. Vanwege het gebrek aan succes van de Malinese regering en de Franse troepen ontstond er grote onrust in Mali. In deze atmosfeer zijn er in tien jaar tijd liefst drie succesvolle militaire coups gepleegd.
Op 24 mei 2021 werd president Bah Ndaw aan de kant geschoven door zijn vicepresident Assimi Goïta. Negen maanden eerder was Ndaw zelf aan de macht gekomen door Ibrahim Boubacar Keïta af te zetten. Voor de duidelijkheid, zowel Ndaw en Goïta waren dus militairen. Keita kreeg de toorn van het volk over zich heen omdat hij het was die de Franse troepen naar Mali had gehaald. Op 8 oktober 2021 werd toenmalig premier Choguel Kokalla Maïga geïnterviewd door het Russische persbureau RIA-Novisti. In betreffend interview gaf hij meer helderheid over de onvrede die leidde tot de coup van Goïta. Dit interview is ondanks de spraakmakende zaken die Maïga aankaartte genegeerd door de mainstream Westerse pers. Maïga betichtte Frankrijk er namelijk keihard van dubbelspel te spelen: enerzijds de jihadisten bestrijden maar ze tegelijkertijd trainen. Het was geen loze opmerking, want Maïga ging zelfs zover om details te verschaffen over de plaats waar de Jihadisten door Frankrijk werden getraind. Waarmee de Franse geheime diensten hetzelfde vuile spelletje spelen in de Sahel als de Amerikaanse geheime diensten dat doen in West-Azië.
De regering Goïta verzocht Frankrijk dan ook begin 2022 om haar troepen terug te trekken uit het land. In eerste instantie weigerde Parijs echter gehoor te geven aan dit verzoek. Een ‘wereldmacht’ uit het land van de stad met de Eiffeltoren laat zichzelf natuurlijk niet de les lezen door een paar opgeschoten Afrikaanse militairen die het nota bene niet eens erkent. Anderzijds, Frankrijk is in de 21e eeuw natuurlijk niet meer die 18e eeuwse wereldmacht, desalniettemin is het nog altijd machtig in Afrika, maar beslist niet meer almachtig. Frankrijk trommelde haar marionettenregimes van de ECOWAS (West-Afrikaanse unie) op om strenge maatregelen te nemen tegen Mali, doch zelfs dat mocht niet baten. Er blijkt heden ten dage zo waar zoiets als baas boven baas te zijn. Want uiteindelijk wisten de Malinese regering het probleem van een weigerachtig Frankrijk toch op te lossen.
De niet door Frankrijk erkende regering van Mali nodigde het Russische huurlingenleger de Wagner PMC uit. Hiermee werd de druk op het Franse leger om toch maar de biezen te pakken zwaar opgevoerd. Met succes, want Frankrijk begon halverwege juni 2022 toch aanstalten te maken om te vertrekken. Tot overmaat van ramp trokken zelfs Frankrijk’s marionettenstaten hun sancties tegen Mali stilletjes weer in omdat ze bang waren om Rusland tegen de borst te stuiten. Daarnaast volgde Burkina Faso op 18 januari het voorbeeld van Mali en gaf Frankrijk een maand om haar troepen uit het land te halen.
Wagner PMC blijkt dus een geschikte boeman te zijn om Frankrijk weg te jagen uit Afrika. Anderzijds moet eveneens vermeld worden dat het vooralsnog weinig resultaat boekt in hun strijd contra de islamisten. Bovendien worden er vooral vanuit Frankrijk berichten verspreid over grove schendingen van mensensenrechten door Wagner. Het valt niet uit te sluiten dat daar een kern van waarheid in zit. Maar tegelijkertijd is het een klassiek geval van de pot die de ketel verwijt aangezien Frankrijk zelf het probleem met de jihadisten in de Sahel heeft helpen creëren en het zelfs stiekem in stand houdt. Daarnaast trof het Franse leger met hun willekeurige bombardementen (aanvankelijk) veel meer burgerdoelen dan de jihadisten.
Naast het Westen en China is er nu dus een derde machtsblok dat actief meevecht om de grondstoffen en mineralen van Afrika. Want ook Rusland is echt niet in Afrika uit liefdadigheid. Afrika is momenteel nog te zwak om ze weg te jagen. Maar wat het wel kan doen is ze tegen elkaar uitspelen.
DJEHUTI-ANKH-KHERU