The Grapevine Enterprise

Op 21 maart 2025 werd dr. Netumbo Nandi-Ndaitwah (ook wel bekend als NNN) geïnaugureerd als president van Namibië. Waarmee ze tevens de eerste vrouwelijke president is van het dunbevolkte land dat rijkelijk toebedeeld is aan mineralen en grondstoffen. Daarmee in de voetsporen tredend van Ellen Johnson Sirleaf, die geschiedenis schreef toen ze in 2005 de eerste vrouwelijke president van het continent werd. Daarna volgden de Malawische Joyce Banda, Samba Pranza van de Centraal-Afrikaanse Republiek en Samia Suluhu Hassan van Tanzania. NNN erkende het historische belang van haar verkiezing maar benadrukt vooral dat ze gekozen is om haar competentie en merites.

Namibië was eens een Duitse kolonie, maar na de Eerste Wereldoorlog gaf de Volkerenbond Namibië in mandaat aan Groot-Brittannië, doch het werd bestuurd door Zuid-Afrika. SWAPO werd opgericht in 1960 om Namibië onafhankelijk te maken van apartheid Zuid-Afrika. Dit SWAPO groeide razendsnel uit tot de dominante bevrijdingsorganisatie van Namibië. Na jaren zonder succes petities ingediend te hebben bij de VN en het International Gerechtshof ving SWAPO in 1966 een guerrilla-oorlog aan tegen apartheid Zuid-Afrika. In 1990 werd de onafhankelijkheid ook daadwerkelijk gerealiseerd. Vanaf de onafhankelijkheid is SWAPO altijd de machtigste politieke partij in het land geweest.

Eigenlijk zit NNN al praktisch haar ganse leven in de politiek. In die zin, als veertienjarige sloot ze zich reeds aan bij SWAPO en klom vervolgens snel op tot leider van de jeugdafdeling van betreffende bevrijdingsbeweging. Als lid van SWAPO leefde ze vanaf 1974 in ballingschap in landen als Zambia, Tanzania, de voormalige Sovjet-Unie en het Verenigd Koninkrijk. In Namibië had ze onderwijs genoten aan een missieschool, maar in ballingschap zou ze verder gaan studeren. Zo heeft ze een master in diplomatieke studies en postdoctorale diploma’s behaald in openbaar bestuur, management en internationale betrekkingen aan instellingen in het Verenigd Koninkrijk. Tevens heeft ze een eredoctoraat ontvangen van de University of Dar es Salaam. Wat SWAPO betreft was ze tussen 1976 en 1980 plaatsvervangend vertegenwoordiger en hoofdvertegenwoordiger in Zambia, en later, van 1980 tot 1986, hoofdvertegenwoordiger in Oost-Afrika, met Dar es Salaam als standplaats. Sinds de onafhankelijkheid van Namibië in 1990 heeft zij verschillende ministeriële functies bekleed, waaronder die van viceminister van Buitenlandse Zaken, minister van Informatie en Omroep, minister van Vrouwenzaken en Kinderwelzijn, minister van Milieu en Toerisme en minister van Internationale Betrekkingen en Samenwerking.

In november 2024 won NNN de presidentsverkiezingen met 57% van de stemmen. Als president loopt ze wel tegen een aantal grote uitdagingen aan zoals economische stagnatie, hoge werkloosheid en ongelijkheid. Ze heeft aangegeven die uitdagingen te trachten te gaan tackelen door zich toe te gaan wijden aan het creëren van banen middels benutten van kansen in sectoren zoals mijnbouw, toerisme en landbouw. Tevens beloofde ze aan te dringen op goed bestuur, hoge ethische normen in openbare instellingen en bovenal nauwere regionale samenwerking te gaan bevorderen. Wat de buitenlandse politiek aangaat heeft ze gezegd te zullen blijven pleiten voor het zelfbeschikkingsrecht van de Palestijnen en de bevolking van de Westelijke Sahara en de opheffing van de sancties tegen Cuba, Venezuela en Zimbabwe te eisen.

Met de regering Netumbo Nandi-Ndaitwah is tevens de eerste postkoloniale regering in Afrika aangetreden waarin de drie hoogste posities in het landsbestuur door vrouwen worden bekleed. Namelijk NNN als president, Lucia Witbooi als vicepresident en Saara Kuugongelwa-Amadhila als voorzitter van de Tweede Kamer. Daarnaast is 60% van de veertien ministers vrouw. Wellicht belangrijker nog, ze zitten er niet voor spek en bonen maar zijn verantwoordelijk voor zware portefeuilles als Financiën, Buitenlandse Zaken, Gezondheidszorg en Onderwijs.

NNN staat ook wel bekend als de ijzeren dame van Afrika. Die naam deed ze eer aan nadat de regering Trump massaal mensen de VS uit begon te zetten en onder hen bevonden er zich ook veel Afrikanen. NNN reageerde op haar beurt met een zero tolerance beleid contra illegale migranten uit de VS. Voortaan moeten Amerikanen die naar Namibië reizen beschikken over een visum. Zo niet, dan worden ze zonder pardon gedeporteerd en Amerika gaat voor de reiskosten betalen.

Doch NNN blijft eveneens haar nek uitsteken om reparations te eisen van Duitsland. Namibië was zoals gezegd eens een Duitse kolonie en als kolonisator was Duitsland verantwoordelijk voor genocides tegen de Ovaherero en Nama volkeren. Duitsland erkent inmiddels dat het genocide heeft gepleegd, maar NNN wil dat Duitsland met een passende compensatie over de brug komt.

Namibië is één van de grootste exporteurs van diamanten ter wereld. De diamanten business is dan ook erg belangrijk voor Namibië. Maar NNN vindt dat Namibië op meerdere paarden moet gaan wedden, en tracht daarom in te zetten op de diversificatie van de economie. Zo is de olie-en gasindustrie in Namibië in opkomst. NNN heeft deze opkomende industrieën direct onderdeel gemaakt van de portefeuille van de president. Dit om te verzekeren dat de ontwikkeling van deze sectoren overeenkomen met het nationale belang. Dus ter minimalisering van ongewenste bijzaken als corruptie en nepotisme. Hiermee hoopt ze dus de valkuil te ontwijken waarin zovele Afrikaanse landen zijn gevallen, de zogenaamde hulpbronnenvloek. Waarbij het bezit van grondstoffen en mineralen juist tot meer armoede en verdeeldheid leidde (hierbij moet natuurlijk wel opgemerkt worden dat de president zelf onkreukbaar moet zijn. Want anders zal Namibië alsnog voor de bijl gaan voor de hulpbronnenvloek!). Waarmee NNN zich aansluit bij het hulpbronnen-nationalisme naar model van Ibrahim Traoré, dat we de laatste tijd in meer Afrikaanse landen waarnemen.