De laatste tijd maakte het Westen opvallende diepe buigingen richting traditionele pariastaten. Het Westen, met de VS voorop, profileert zichzelf gaarne als de grote kampioen van de democratie en mensenrechten. Al dan niet terecht worden die vermeende verworvenheden van de Verlichting aangewend als stok om ongewenste elementen in het mondiale statensysteem te slaan. Zo wilde de VS eerder MBS (Mohammed bin Salman) vervolgen omdat hij achter de moord gepleegd op een journalist in de Saoedische ambassade te Turkije zou zitten. Doch onlangs kwam naar buiten dat de kroonprins van Saoedi-Arabië niet meer lastig gevallen gaat worden door het Amerikaanse OM. Eveneens de Nederlandse regering acht het heden niet meer praktisch om al te opzichtig met het vingertje te wijzen richting pariastaten. Zo gaven onlangs tegen de wensen van zowel de maatschappij als de Tweede Kamer in officiële vertegenwoordigers van de regering acte de presence op het WK voetbal in Qatar.
Dit soort gebaren van toenadering hebben alles te maken met schuivende verhoudingen op het geopolitieke schaakbord. De voor de VS essentiële kip met de gouden eieren genaamd petrodollar staat onder druk. Om die kurk waar de Amerikaanse economie op drijft te behouden is wat de VS betreft de medewerking van Saoedi-Arabië onontbeerlijk, aangezien betreffend land de grootste exporteur van ruwe olie ter wereld is. Hetgeen verklaart waarom de VS MBS toch maar niet vervolgt. Te meer omdat de relatie tussen Saoedi-Arabië en China steeds warmer wordt.
Europa zit erg in haar maag met de kamikaze sancties die het Rusland heeft opgelegd. Want vooralsnog lijken die sancties Europa harder te treffen dan het beoogde slachtoffer. Europa streeft ernaar helemaal geen energie meer te kopen van Rusland, maar waar moet de energie dan vandaan komen? Uit het vermaledijde Qatar wellicht, vandaar dat de Nederlandse regering ter plekke vertegenwoordigd was om goede wil te tonen, ondanks dat Qatar op grote schaal mensenrechten schendt. Desalniettemin heeft Qatar laten weten dat het niet in staat is Europa op korte termijn van voldoende gas te voorzien.
Voormalige kolonie Suriname is een ander land dat door Den Haag jarenlang als pariastaat is behandeld. Daarnaast zijn mensen van kleur in het algemeen, maar Surinamers in het bijzonder meer dan eens geschoffeerd door de Nederlandse premier en zijn regering. Waarom is Rutte bijvoorbeeld door de rechter veroordeeld voor racisme? Waarom houdt Rutte een dossier over de Nederlandse betrokkenheid bij de staatsgreep in Suriname geheim tot 2060? Waarom verdedigde hij blackface publiekelijk nota bene in het bijzijn van president Obama? Hoe kon de toeslagenaffaire zo uit de hand lopen? Etc.
Hoe dan ook, eind november is wereldkundig gemaakt dat de Nederlandse regering op 19 december aanstaande officieel excuses gaat aanbieden voor het Nederlandse slavernijverleden in de West. De nationale mea culpa gaat op liefst acht plaatsen tegelijk plaatsvinden. ‘Capo du tutti capi’ himself Mark Rutte zal het boetekleed aantrekken in de residentie en zeven van zijn luitenanten gaan naar de (voormalige) wingewesten om zich aldaar namens de regering van het Koninkrijk der Nederlanden te verontschuldigen voor de mensonterende uitwerking van de WIC-mentaliteit.
Kritiek op deze handelswijze is dat de huidige Nederlandse regering op deze manier juist laat blijken dat er nog altijd een hiërarchische verhouding is tussen metropool Nederland en de (voormalige) koloniën. Want in het centrum van het (voormalige) Nederlandse imperium biedt de hoogste politicus excuses aan, terwijl de mindere goden hun benen dienen te strekken om naar het (voormalige) periferiegebied af te reizen. Naar dat deel dat geen onderdeel meer uitmaakt van het koninkrijk wordt zelfs een nakomeling van de slachtoffers van het Nederlandse slavernijverleden gestuurd om namens de voormalige slavenmeester excuses aan te komen bieden (alsof de meester het land dusdanig minacht dat hij niet eens zelf de moeite neemt om de boodschap over te brengen, maar de klus laat klaren door een ‘slaaf’). Tot overmaat van ramp wordt tevens de suggestie gewekt dat de koloniën in de Oost hoger in rangorde waren omdat in Indonesië het officiële staatshoofd in de persoon van koning Willem Alexander zijn excuses kwam aanbieden.
Wat niet over het hoofd mag worden gezien is dat Rutte vooral een politieke kameleon is, een opportunist pur sang die zowel met rechts als links meewaait zolang het zijn belang dient. Dat houdt in, zolang hij maar in het torentje mag blijven chillen. Dat doel heiligt wat hem betreft alle middelen. Nu de gas-en oliekraan vanuit Rusland dicht moet, dient Nederland nieuwe energiebronleveranciers aan zien te boren. Want op een premier die zijn volk in de winter met de jas aan in de huiskamer laat verkleunen gaat niemand stemmen. In dat licht moet wellicht de buiging richting de (voormalige) koloniën in de West worden gezien en de plotselinge grote haast met de excuses, terwijl de regering Rutte jarenlang geweigerd heeft om excuses aan te bieden.
Rutte ging er in deze wellicht vanuit dat excuses door de Zwarte gemeenschap per definitie als zaligmakend zouden worden beschouwd en dat hij als gevolg hiervan aanbeden zou gaan worden eensgelijk koning Willem III. Met als bijproduct het nodige electorale gewin aan de linkerkant van het politieke spectrum. Anderzijds was het natuurlijk risicovol om als ‘rechts’ politicus zoveel politiek kapitaal te investeren in zo’n links issue als excuses. Misschien wilde hij het daarom ook snel afhandelen in de hoop dat zijn achterban het vergeten zal zijn tegen de tijd dat de nieuwe verkiezingen aanvangen.
DJEHUTI-ANKH-KHERU