De Afrikaanse muziekindustrie heeft de laatste jaren een ware expansieve revolutie ondergaan. Afrikaanse muziek werd in het verleden buiten Afrika slechts in beperkte mate gewaardeerd, maar daar is het afgelopen decennium verandering in gekomen. Natuurlijk, muzieksoorten ontwikkeld door mensen uit de Afrikaanse diaspora in de Amerika’s vormen de basis van de Westerse popmuziek en hebben zodoende direct en indirect een mondiale impact. Doch dat gold toch in mindere mate voor muzieksoorten uit Afrika zelf. Er waren wel Afrikaanse muzikanten die in het Westen doorbraken, zoals de Zuid-Afrikaanse zangeres Miriam Makeba, de Ghanese band Osibisa en natuurlijk Fela Kuti (de man die wel als de eerste echte mondiale Afrikaanse popster wordt gezien), maar toch…
Het is belangrijk om het onderscheid te begrijpen tussen afrobeat (enkelvoud) en afrobeats (meervoud). Het afrobeatgenre is ontegenzeggelijk gecreëerd door de legendarische Nigeriaanse artiest Fela Anikulapo Kuti. Let op, als de huidige generatie muzikanten en fans het over afrobeats hebben dan wil dat niet noodzakelijkerwijs zeggen dat ze refereren aan de specifieke muzieksoort waarvan Fela Kuti de peetvader is. Want afrobeats zou tegenwoordig een verzamelnaam zijn voor alle (moderne) muzieksoorten die in het continent Afrika zijn ontwikkeld. Echter, betreffende benaming wekt ook tot weerzin bij sommigen aangezien het de suggestie wekt dat het om een specifiek genre gaat en dus geen recht doet aan de vele muzieksoorten die Afrika rijk is. Anderzijds wordt ook wel betoogd dat de huidige afrobeats (of afropop) wel degelijk een spin-off is van de oorspronkelijke afrobeat van Fela Kuti. Evenzo zijn er artiesten die hun muziek liever afrofusion noemen omdat ze van alles met elkaar mixen.
Afrobeats wordt voornamelijk gemaakt in Lagos, Accra en Londen. Doch met name de Afrikaanse diaspora in Engeland is instrumenteel geweest in het internationaliseren van afrobeats. Aanvankelijk bestond de Zwarte bevolking van Engeland voornamelijk uit mensen afkomstig uit het Caribisch gebied, maar daar is de laatste jaren verandering in gekomen. De Zwarte bevolking van Engeland is na het jaar 2000 in sterke mate geafrikaniseerd. De tweede generatie opgroeiend in Engeland had vaak mot met hun leeftijdgenoten uit het Caribisch gebied, mede omdat de Afrikaans-Caribische jeugd meer dan eens met dezelfde vooroordelen t.a.v. Afrika vergiftigd was als Europeanen. Doch eveneens leefden sommige jongeren met directe Afrikaanse wortels in ontkenning en beweerden uit schaamte dat ze bijvoorbeeld uit Jamaica kwamen.
Ondertussen werd er in West-Afrika druk geëxperimenteerd met het fuseren van verschillende muzieksoorten, hetgeen een podium kreeg op MTV Base Africa. Deze moderne Afrikaanse muziek werd ook omarmd door de Afrikaanse jongeren in Engeland. Het bleek besmettelijk te zijn want deze Afrikaanse muziek werd de nieuwe muzieksoort van de Zwarte Britse jeugd, aangezien eveneens Afrikaans-Caribische jongeren zich er sterk tot aangetrokken voelden. Zodoende begon men elkaar vanwege de liefde voor dezelfde muziek steeds meer tegen te komen in dezelfde clubs en op dezelfde evenementen. Gezien de wrijving die er traditioneel was tussen beide groepen kan het opmerkelijk genoemd worden dat afrobeats de Zwarte Britse jeugd zo kon verenigen.
Probleem was alleen dat al deze nieuwe muziek uit Afrika geen naam had, waardoor het buiten Afrika moeilijk te marketen viel. Maar daar kwam verandering in. De term afrobeats werd bedacht door de Ghanees-Britse DJ Abrantee. Zijn radioprogramma New Afrobeats Radio Show viel vanaf april 2011 te beluisteren en heeft een enorme bijdrage geleverd aan de popularisering van het genre (of is het genres?). In 2011 begonnen afrobeats-artiesten zelfs voor het eerst de Britse popcharts te bestormen.
Door het succes van afrobeats in Engeland kwam het genre op de radar van grote internationale popsterren. Bijvoorbeeld bij niemand minder dan rap superster Drake. In 2014 gaf Drake’samen met de Britse rapper Skepta acte de presence op de remix van Wizkid’s Ojuelegba. In 2016 bracht Drake One Dance uit waarop tevens de Britse zangeres Kyla en Wizkid zijn te bewonderen. Op 15 oktober 2016 werd One Dance het meest beluisterde liedje ooit op spotify met meer dan een miljard streams. In 2018 werd het zelfs genoemd in het Guinness Book of Records als meest gestreamde track ooit. Op Drake’s album More Life (2017) vallen veel afrobeats en dancehall invloeden te bespeuren. Eveneens in 2017 tekende Wizkid een contract bij RCA, welke te boek staat als het lucratiefste platencontract ooit getekend door een Afrikaanse artiest. Zelfs een mainstream popster als Janet Jackson heeft afrobeats gemaakt. Beyonce bracht in 2019 het album The Lion King: the gift uit, waarop een reeks afrobeats-artiesten te horen zijn. En zo zouden we meer voorbeelden kunnen noemen waaruit blijkt dat afrobeats gewoon mainstream popmuziek is geworden. Afrobeats valt dagelijks overal ter wereld te beluisteren op ieder zichzelf respecterend pop-of Hip-Hopradiostation.
Wel moet gezegd worden dat er ook kritiek is op afrobeats. In tegenstelling tot Fela Kuti zijn de teksten van de huidige afrobeats-artiesten doorgaans niet sociaal bewogen. Daarnaast vinden puristen dat de afrobeats-hype de oorspronkelijke Afrikaanse muziek ondersneeuwt. De klacht in West-Afrika is dat men tegenwoordig alleen nog maar hoort van die jonge artiesten die puur in de muziek zitten voor het geld en nog nauwelijks instrumenten bespelen en alles maar met alles mixen waardoor er iets ontstaan is wat noch vlees noch vis is. Terwijl de oudere Afrikaanse muziekgenres zoals afrobeat, juju, fuji, highlife, etc. het ondergeschoven kindje zijn geworden en zelfs dreigen te verdwijnen. De geschiedenis rijmt, want vergelijkbare klaagzangen waren er te horen in de VS toen Hip-Hop in opmars was.
DJEHUTI-ANKH-KHERU