Juneteenth, de viering van de afschaffing van de slavernij in de VS, is ter plaatse dus gepromoveerd tot nationale feestdag. 1 juli zou gezien kunnen worden als de Nederlandse variant van Juneteenth en het lijkt er steeds meer op dat ook 1 juli een nationale feestdag gaat worden te lande. Gezegd zou kunnen worden dat men van ver is gekomen. Aangezien de Nederlandse autoriteiten tijdenlang de jaarlijkse herinnering aan de emancipatiedag die ze zelf in het leven hebben geroepen hebben genegeerd. Maar na een verhitte maatschappelijke discussie en veel gelobby kwam er toch erkenning van lokale overheden en media, standbeelden en officiële spijtbetuigingen van de hoogste gekozen volksvertegenwoordigers.
De verheffing van Juneteenth tot nationale feestdag heeft activisten afkomstig uit de antizwartepiet beweging en radiostation FunX geïnspireerd om in Nederland van 1 juli een nationale feestdag te maken. Om dit doel te verwezenlijken zijn ze een petitie gestart die inmiddels reeds meer dan 40.000 maal ondertekend is. Hiermee hebben zij het vereiste aantal handtekeningen gehaald om een burgerinitiatief in te dienen in de Tweede Kamer. Wellicht gaat het niet meteen lukken, maar als de wind blijft waaien zoals hij momenteel waait dan lijkt het een kwestie van tijd dat 1 juli als officiële feestdag wordt erkend. Het voorgaande geeft maar aan dat de maatschappelijke belangstelling voor de geschiedenis van de trans-Atlantische slavernij groeiende is. Parallel hieraan is dus de roep om meer aandacht voor de slavernij in het onderwijs. Maar moeten we dat noodzakelijkerwijs wel willen?
Sowieso is het goed dat er erkenning van hogerhand komt voor de slavernij, maar houd wel in het achterhoofd dat 1 juli dezelfde kolonialistische ballast heeft als Juneteenth. Oftewel, het geeft de witte man de ruimte zichzelf op te werpen als nobele bevrijder. Het relateert niet aan de agency van de slaafgemaakten. Te meer omdat de mensen uit de (voormalige) Nederlandse koloniën zwaar zijn geïndoctrineerd met het idee dat de slavernij niet dankzij maar ondanks de inspanningen van de slaafgemaakten is afgeschaft. Want het kolonialistische onderwijs in Suriname en de voormalige Nederlandse Antillen heeft haar leerlingen generatieslang geïndoctrineerd dat Afrikanen vooral elkaar hebben verkocht, waaruit volgt dat Zwarte mensen zelf in de eerste plaats schuldig zijn aan de slavernij. Terwijl de nobele witte man het juist heeft afgeschaft!
In de (voormalige) koloniën leert men op school niet over de slavernij, maar men leert dat Zwarte mensen elkaar eeuwig en altijd verraden. Hetgeen een essentieel verschil is. Oftewel, men wakkert racistische zelfhaat aan onder het mom van ʽslavernijgeschiedenisʼ, want die slavernijgeschiedenis is geen waarachtige geschiedenis maar kolonialistische propaganda. Hoe gaat de natievorming bevorderd worden als Zwarte mensen met de paplepel ingegoten krijgen dat ze elkaar onmogelijk kunnen vertrouwen?
Echter, wat de geïndoctrineerde bevolking in de west niet verteld wordt is dat collaboratie met duistere machten niet beperkt is tot Zwarte mensen maar een universeel euvel is. Wat vele Zwarte mensen tot voor kort niet wisten is dat er ook een levendige handel was in witte Europese slaafgemaakten door de Arabieren en Turken. Dat gegeven wordt momenteel geregeld gebruikt door racisten die Zwarte mensen de mond willen snoeren in het maatschappelijk debat (wat zeuren jullie over slavernij? Europeanen waren ook slaafgemaakten!). Wat die racisten er echter niet bij zeggen is dat vele Barbarijse zeerovers afvalligen waren. Naar de moslims overgelopen Europeanen die vervolgens zelf Europeanen tot slaaf maakten. Zo waren de helft van de beruchte piratenkapiteins van Algiers overgelopen Europeanen. Maar om Zwarte mensen in de west een inherent minderwaardigheidscomplex in te wrijven is hen op school nimmer verteld dat er ooit witte slaafgemaakten waren, laat staan dat dat vooral kon door massale collaboratie van mede-Europeanen.
Dus als men om erkenning vraagt dan moet men niet blind om erkenning smeken om de vermeende erkenning, maar goed rekenschap houden met zowel de vorm als de inhoud. Als die schots en scheef zijn dan zal het geneesmiddel kwaadaardiger blijken te zijn dan de kwaal. Geschiedenisonderwijs kan een probaat middel zijn om de bewustwording en de natievorming te bevorderen, maar het kan dus net zo effectief aangewend worden om minachting te kweken en de natie te breken door een koloniale mindset te kneden. Natuurlijk, de geschiedenis van de Zwarte mens begint niet bij de slavernij. Dat hebben we reeds uitgebreid gedocumenteerd. Maar zelfs uit de geschiedenis van de slavernij kan de huidige generatie trots en waardigheid ontlenen. Mits men de nadruk legt op de agency van de slaafgemaakten zelf. Dus vooral les over de Zwarte verzetshelden, over de vaardigheden die de slaafgemaakten zelf ontwikkeld hebben en de grotere maatschappij hebben beïnvloed. Over hoe het Westen zich spectaculair kon ontwikkelen dankzij de trans-Atlantische slavernij, etc., i.p.v. de slaafgemaakten presenteren als passieve slachtoffers die gered zijn door nobele witte abolitionisten. Of de nadruk leggen op Zwarte collaborateurs en de indruk wekken dat in de wereldgeschiedenis slechts Zwarte mensen gecollaboreerd hebben met duistere machten.
Net zo goed het jammer is dat Suriname een ʽkoningsdagʼ omarmd heeft als emancipatiedag. Het verhaal waarmee de Surinaamse bevolking verlekkerd werd was dat Koning Willem III de slaafgemakten hoogstpersoonlijk de vrijheid had geschonken op 1 juli 1863. Generaties zijn met deze mythe opgevoed. De uitwerking was dat de Afrikaans-Surinaamse bevolking het Nederlands koningshuis eeuwig dankbaar was voor zijn vermeende altruïsme en moeilijk een vuist kon maken tegen de koloniale status quo. Dus in feite is 1 juli een emancipatiedag die misbruikt is als een knechtingsdag.
DJEHUTI-ANKH-KHERU